Houtstook

Hout stoken: veilig en milieuvriendelijk

Als het buiten kouder wordt, gaan de open haarden en houtkachels weer aan. Wanneer u thuis uw houtkachel of haard aansteekt, ontstaat er rook. Die rook bevat schadelijke stoffen, zoals fijnstof. Dit fijnstof veroorzaakt luchtvervuiling en kan schade aan uw gezondheid en die van anderen opleveren. Als stoker kunt u zelf maatregelen nemen om de mogelijke overlast voor uzelf en anderen te verkleinen. Als u last heeft van buren die stoken, ga dan altijd eerst in gesprek. Op deze pagina leest u wat u kunt doen om overlast te voorkomen en wat u kunt doen als u overlast ervaart.

Tips voor het beperken van schadelijke stoffen

Wanneer u in huis uw houtkachel, pelletkachel of open haard aansteekt, ontstaat er rook. Die rook bevat schadelijke stoffen, waaronder fijnstof. Deze schadelijke stoffen veroorzaken luchtvervuiling en kunnen schade aan de gezondheid van uzelf en anderen in uw omgeving opleveren, ook wanneer u de rook niet meer ziet. Stook daarom liever niet of zo min mogelijk. Wilt u toch de houtkachel, pelletkachel of open haard aansteken? Met de tips hieronder kunt u de uitstoot van schadelijke stoffen beperken:

1. Raadpleeg eerst de website Stookwijzer.nu.
   Laat de houtkachel, pelletkachel of open haard uit bij windstil of mistig weer. Op zulke dagen blijft de rook hangen en heeft u rondom het huis veel luchtvervuiling en rook- en geuroverlast. Kijk daarom altijd op de website van de Stookwijzer voordat u gaat stoken. Stook ook niet bij een stookalert.
    
2. Stook alleen droog hout.
   Vochtig hout brandt niet goed en geeft extra rook en fijnstof. Droog het hout minstens 2 jaar. Het hout is droog als het gebarsten is of als de bast loslaat. Gebruik een vochtmeter om te meten of het hout een vochtigheidsgehalte tussen 15 en 20% heeft. Gebruik haardhout met het FSC- of PEFC-keurmerk; dit garandeert dat het uit verantwoord beheerd bos komt.
    
3. Stook geen geverfd of geïmpregneerd hout.
   Bij verbranding komen zware metalen vrij. Het is daarom verboden om bewerkt hout te verbranden. Ook (spaan)plaat en laminaatvloeren horen níét in de houtkachel of open haard vanwege de lijm die erin zit. Stook ook geen papier en karton; dit geeft veel rook, fijnstof en vliegas en is daarom zelfs verboden als brandstof.
    
4. Raadpleeg instructies.
   De manier van ontsteken van de kachel is van grote invloed op het beperken van (schadelijke) emissies in de opstartfase en kan per toestel verschillen. Volg daarom altijd de instructies bij de kachel of haard voor het vullen en aansteken van het vuur. Als instructies ontbreken, gebruik dan de Zwitserse methode: plaats het hout kruislings op elkaar, van dikke blokken hout onderin naar dunne losse houtjes en aanmaakmateriaal bovenop. Maak het vuur van bovenaf aan, en niet van onderop, zoals veel mensen doen.
    
5. Laat de schoorsteen minstens één keer per jaar vegen.
   Dit is ook een stuk veiliger: u heeft dan minder kans op een schoorsteenbrand.
    
6. Zorg voor volledige luchttoevoer.
   Het hout kan dan beter verbranden, waardoor u minder schadelijke stoffen zoals fijnstof en koolmonoxide uitstoot. Laat het vuur niet “smoren”; het hout verbrandt dan niet volledig, waardoor er meer schadelijke stoffen ontstaan. Ga bij de vakexpert of in de handleiding na wat de specifieke werkwijze is voor uw haard of kachel.
    
7. Houd ventilatieroosters tijdens het stoken open.
   Zet eventueel een raampje open. Vooral bij oudere kachels is het belangrijk dat het vuur lucht kan aantrekken, zodat de rook via de schoorsteen kan worden afgevoerd en er geen schadelijke stoffen blijven hangen. Bij nieuwe kachels wordt de lucht vaak automatisch van buiten aangevoerd. Wordt het binnen te warm, stook dan met minder hout.
    
8. Controleer regelmatig of u goed stookt.
   Een goed vuur heeft gele, gelijkmatige vlammen en er komt bijna geen rook uit de schoorsteen. Oranje vlammen en donkere rook geven aan dat de verbranding niet goed is; zorg dan voor meer luchtaanvoer.

Zorg voor een kachel met de juiste grootte voor uw huis

Naast bovenstaande tips is het belangrijk dat uw kachel past bij de ruimte en op de juiste manier is aangesloten op het rookkanaal en de schoorsteen. Bij een te grote kachel wordt het al snel te warm tijdens het stoken. Ga je het vuur dan “smoren”, dan komen er meer schadelijke stoffen vrij. Op internet zijn verschillende sites te vinden met rekentools of grafieken waarmee u kunt berekenen welk formaat kachel past bij uw huis. Een specialist kan advies op maat geven voor uw situatie.

Stem het rookkanaal en de schoorsteen af

Laat het rookkanaal en de schoorsteen goed afstemmen op uw haard of kachel door een erkende installateur. U voorkomt hiermee schoorsteenbrand. Bij een te kort rookkanaal of een regenkap kan de rook zich niet goed verspreiden, waardoor u rondom uw huis luchtvervuiling en rook- en geuroverlast krijgt.

Wilt u meer informatie over de gevolgen van hout stoken voor het milieu en de gezondheid van uzelf en uw omgeving? Check dan de website van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal.

Wat te doen bij overlast door houtrook?

Zit u ’s zomers in de rook van de vuurkorf van de buren, of slaat ’s winters de rook van een open haard bij u naar binnen? Probeer er altijd eerst samen uit te komen. 

Open haarden, houtkachels, terrashaarden en buitenvuren kunnen gezondheidsklachten en klachten over geur veroorzaken, zeker in dichtbebouwde gebieden. Vooral mensen met gevoelige luchtwegen (bijvoorbeeld longpatiënten en mensen met astma), ouderen en kinderen kunnen veel last hebben van rook en onzichtbare verbrandingsgassen. Een goed gesprek en simpele maatregelen om beter te stoken kunnen een stuk schelen in de overlast.